Matera, miasto kamiennych dzielnic Sassi

Miasto o tysiącach lat historii, jedno z najstarszych na świecie, Matera – to miejsce do odkrycia i ciągłego odkrywania na nowo. Miejsce, gdzie przyjemnie jest zgubić się wzdłuż opustoszałych zaułków, w których zatrzymał się czas, by za chwilę odnaleźć się niespodziewanie na barwnych i tętniących życiem placach.

Starówka miasta wyróżnia się obecnością dwóch dawnych dzielnic o bardzo charakterystycznej strukturze urbanistycznej: Sassi.

Te wyjątkowe dzielnice, nazywane odpowiednio Sasso Caveoso i Sasso Barisano, od zawsze robiły i nadal robią ogromne wrażenie na odwiedzających, pozostawiając niezatarty ślad w ich pamięci:

"Te odwrócone stożki, te lejki nazywają się Sassi, Sasso Caveoso i Sasso Barisano. Właśnie tak w szkole wyobrażałem sobie piekło Dantego... Wąziutka uliczka biegła na dachach domów, jeśli można je nazwać domami. To groty wyżłobione w ścianie wąwozu, ścianie ze stwardniałej gliny... Ulice są jednocześnie podłogami dla wychodzących z domostw powyżej i dachami dla tych poniżej... Drzwi były otwarte ze względu na upał. Przyglądałem się przechodząc obok i widziałem wnętrze grot, w których nie ma innego źródła światła i powietrza, niż drzwi. Niektóre nie mają nawet tego – wchodzi się z góry, przez właz i drabinę."

(Carlo Levi "Cristo si è fermato a Eboli" – "Chrystus zatrzymał się w Eboli")

"Gdy po raz pierwszy zobaczyłem Materę, straciłem głowę [...] była po prostu idealna!"

(Mel Gibson)

Siedliska w Sassi, których początki sięgają bardzo nam odległych czasów, są częściowo wyżłobione w skale wapiennej, a częściowo zbudowane, rozciągnięte na więcej poziomów wzdłuż ściany kanionu i połączone między sobą niezliczoną ilością schodów i uliczek.

Uznane Światowym Dziedzictwem Ludzkości w 1993, Sassi zostały zdefiniowane przez UNESCO jako:

"najbardziej wyjątkowy i nietknięty przykład zasiedlenia jaskiniowego w regionie śródziemnomorskim, idealnie wpasowujący się w otaczający teren i ekosystem. Pierwsze zasiedlenia sięgają paleolitu, natomiast kolejne ilustrują wiele faz historii ludzkości".

Poza Sassi, Matera oferuje odwiedzającym pobliski Parco delle chiese rupestri (Park Kościołów Skalnych - również wpisany na listę UNESCO), a także dobrze zachowaną starówkę, bogatą w architektoniczne perełeki: Katedrę i kościół San Giovanni Battista (arcydzieła stylu romańsko-apulijskiego), zamek Tramontano (cenny przykład średniowiecznej architektury militarnej), barokowe kościoły San Francesco d'Assisi i Purgatorio, szesnastowieczny Palazzo del Sedile i wiele innych.